Toekomst van ondersteunend werk in het hbo

Petra: “Het werk van ondersteuners is volop in ontwikkeling. Waar de secretaresse bijvoorbeeld vroeger een heel sociale rol had en onder meer aanspreekpunt was voor studenten en docenten, maakt zij nu Microsoft Teams aan, werkt ze met Moodle, met databases, regelt de inkoop van spullen en vult ze de website van een congres, bijvoorbeeld.” Vier conclusies uit het onderzoek ‘Werk verandert’ van Inholland en De Haagse Hogeschool: 1) taken veranderen binnen functies en worden complexer, 2) de toenemende protocollisering en regelgeving kleuren functies en vergroten de administratieve druk, 3) (informatie)technologie heeft impact op meerdere aspecten van het werk en 4) vakkennis blijft de basis en dat wordt aangevuld met allerlei ‘21st century skills’. In dit veranderende landschap moeten ondersteuners allerlei nieuwe competenties ontwikkelen.

Mix van ‘oude’ en ‘nieuwe’ vaardigheden

Petra: “Uit ons onderzoek komt heel duidelijk naar voren dat je niet zomaar een standaardlijstje kunt formuleren. De benodigde competenties zijn afhankelijk van je type functie en van de context waar je werkt. Vertaald naar het hbo: voor een roosteraar zullen andere nieuwe competenties gelden dan voor bijvoorbeeld een inkoper of communicatiemedewerker. Bovendien is het niet zo dat de ouderwetse secretaresse helemaal uit beeld verdwijnt. Agendabeheer blijft belangrijk, en soms wil je ook gewoon iemand zien of spreken in plaats van alles digitaal afhandelen. Er zal dan ook een mix ontstaan van ‘oude’ en ‘nieuwe’ vaardigheden.”

Kijk niet alléén naar vaardigheden, want dan gaan beroepen heel erg op elkaar lijken. Kijk naar de héle mens. De factoren beroepstrots, drive en passie zijn ook heel belangrijk

21st century skills

Toch is er wel een aantal 21st century skills te noemen die voor iedereen van belang zijn: digitale vaardigheden, onderzoekend vermogen, kritisch denken en multidisciplinair samenwerken zijn essentieel. Een aandachtspunt volgens Petra: “Kijk niet alléén naar vaardigheden, want dan gaan beroepen heel erg op elkaar lijken. Kijk naar de héle mens. De factoren beroepstrots, drive en passie zijn ook heel belangrijk, en die ontlenen mensen juist aan de inhoud van hun vak en hun vakkennis.” Alsnog zijn de sleutelwoorden voor de toekomst: meebewegen en lerend vermogen.

Impact corona in 2020

Corona heeft onmiskenbaar veel impact gehad; ook op het werk van ondersteuners. Petra: “Wat doe je als secretaresse die zeer servicegericht is en graag persoonlijk contact heeft? Neem je medewerkers in dit veranderingsproces, waarbij veel ineens digitaal wordt aangeboden, bij de hand. Dat betekent niet alleen een instructie of handleiding rondmailen, maar bied ook een spreekuur zodat men even kan bellen met vragen. En deel tips met elkaar.” Naast het feit dat iedereen moet wennen aan de nieuwe situatie, is de stelling van Petra dat de nieuwe online onderwijswereld ook kansen biedt voor ondersteuners. Petra: “Kansen die nog niet altijd worden gezien en waarbij het belangrijk is dat ondersteuners gezamenlijk verkennen wat wél mogelijk is in de nieuwe situatie.”

Leer ondersteuners in het hbo te ondersteunen in nieuwe situaties

Goud waard!

Petra: “Ondersteuners die zich ontwikkelen in nieuwe zaken die nu heel handig en nodig zijn, zijn goud waard! Denk aan de ICTmedewerker die helpt om online colleges gevarieerder te maken. Of de bibliothecaris die helpt bij het zoeken van beelden of het maken van filmpjes. Mijn eigen secretaresse, een topper, heeft een digitaal kenniscafé volledig voorbereid, zowel organisatorisch als technisch. Ze heeft zich daar met veel plezier in verdiept en ontwikkeld.” Kortom: laat ondersteuners ondersteunen in de nieuwe situaties. Petra: “Ik zou heel graag een behoefteonderzoek doen naar hoe ondersteuners het onderwijs goed kunnen ondersteunen in de nieuwe werkelijkheid. Welke expertise(s) zijn dan nodig? En is heropleiding nodig?” Ze maakt zich graag hard voor het kijken naar kansen, vanuit een onderzoekende houding.

Ideale rol voor Zestor?

Petra: “Ik waardeer de stimuleringsregelingen van Zestor, waaronder de regeling ‘Ondersteuners leren door’. De insteek van een stimuleringsregeling is wel met name faciliterend; u vraagt, wij draaien. Zestor heeft zelf ook visie in huis en mag deze wat mij betreft méér uitdragen. Wel altijd evidence based uiteraard, gebaseerd op (eigen) onderzoek. Dus: welke kansen ziet Zestor voor ondersteuners? Om vervolgens proactief diverse activiteiten te organiseren, van online bijeenkomsten tot andere vormen van blended learning. Dit zou in mijn ogen een heel mooie ontwikkeling van Zestor zijn, binnen de ontwikkelingen van het hoger beroepsonderwijs.”