Praktijkvoorbeeld

Banen creëren met sociale inkoop? Deze pilot geeft echt een impuls’

Interview met Sally Mometti, Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

Header image
Ben je op jouw hogeschool bezig met de banenafspraak? Ofwel: het realiseren van duurzame arbeidsplaatsen voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt? Dan valt er waarschijnlijk nog veel winst te behalen met sociale inkoop. Omdat deze manier van banen creëren in het hbo nog onvoldoende benut wordt, biedt Zestor ondersteuning in de vorm van een pilot. Sally Mometti, Coördinator Participatie op de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK): ‘Nu al, tijdens de pilot, is het effect bij ons merkbaar. We zijn ons meer bewust van wat sociale inkoop eigenlijk is en dat er nog veel meer te winnen valt!’

Eén van de manieren om bij te dragen aan de banenafspraak, en banen te creëren voor medewerkers met een beperking, is sociale inkoop. Dit betekent dat je als hogeschool, naast zelf vacatures te plaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, ook je leveranciers stimuleert om medewerkers met een beperking aan te nemen. Het maken van goede afspraken hierover in de inkoopcontracten met bijvoorbeeld cateraars, schoonmaakdiensten en groenbeheer is hier ook onderdeel van. Ook wel Social Return On Investment (SROI) genoemd. In de pilot ‘Bijdragen aan de banenafspraak met sociale inkoop’ krijg je hierbij als hogeschool begeleiding door De Normaalste Zaak, een partij met veel expertise op dit gebied.

Uitdaging: van beleid naar acties

Sally Mometti: "De AHK wil niet alleen puur voldoen aan het quotum van de banenafspraak. We willen als organisatie nog diverser en inclusiever worden. Die wil is er ook echt vanuit de top. In 2017 hebben we al beleid op het gebied van participatie opgesteld en later nog aangescherpt. Maar dit beleid omzetten in concrete acties is best een uitdaging. In april ben ik aangesteld als Coördinator Participatie en ik ben als het ware de verbindende schakel tussen het beleid en de uitvoering op de academies. Toen ik van de pilot rondom sociale inkoop van Zestor hoorde, heb ik meteen contact opgenomen. Wij waren al bekend met het maken van SROI-afspraken in contracten, maar in de praktijk werd hier nog weinig invulling aan gegeven. Een zetje in de goede richting was dus welkom."

Boost

De AHK had al in diverse contracten SROI-afspraken gemaakt, maar leveranciers kwamen deze nog niet na. Sally: "We vroegen ons af: hoe kunnen wij nu op een positieve en constructieve manier met die leveranciers in gesprek? In plaats van ze slechts op de afspraken te wijzen; het staat er, dus doe het maar. Tijdens de eerste coronagolf was deze wens van ons op een lager pitje geraakt; de focus lag op het onderwijs. De pilot zou een mooie boost kunnen geven."

De beleidsvorming was er al, het ging bij ons dus echt om de praktijk. We hadden vooral behoefte aan good practices van andere organisaties die op ons lijken.

 

Behoeftes verkennen

Via Zestor kreeg de AHK ondersteuning aangeboden door De Normaalste Zaak. Sally: "In april dit jaar voerden wij een eerste gesprek – puur verkennend. Goed om te horen was dat wij eigenlijk al heel ver waren. De beleidsvorming was er al, het ging bij ons dus echt om de praktijk. We hadden vooral behoefte aan good practices van andere organisaties die op ons lijken. Zelf kregen we als ‘huiswerk’ mee om op een rij te zetten welke contracten er zijn en welke al een SROI-component bevatten. Om vervolgens prioriteiten te stellen en te bepalen met welke leveranciers we als eerste in gesprek zouden gaan."

Een eye-opener was dat je een onderwerp als de banenafspraak, zeker bij grotere organisaties, niet meer als extra taak bij iemand kunt beleggen

 

Goede voorbeelden

In het tweede gesprek werd gezamenlijk een definitief plan van aanpak opgesteld. Tijdens de derde bijeenkomst  presenteerde De Normaalste Zaak diverse goede voorbeelden. Sally: "We hoorden hoe drie vergelijkbare organisaties het hadden aangepakt, met hun schoonmaak bijvoorbeeld, en wat de resultaten daarvan waren. Van een ROC, een hogeschool en een ziekenhuis tot een ministerie. Heel bruikbaar voor ons! Een eye-opener voor mij was dat je een onderwerp als de banenafspraak, zeker bij grotere organisaties, niet meer als extra taak bij iemand kunt beleggen. Op het ROC was er een kleine afdeling die zich permanent bezig houdt met inkoop en de banenafspraak. Goed om ook voor onszelf te bedenken wat haalbaar is en op welke schaal."

Top 3

De contracten mét SROI-component waarover de AHK graag in gesprek wilde gaan, waren twee grote op centraal niveau afgesloten contracten: voor de schoonmaak en de glasbewassing. De Normaalste Zaak kan gesprekken helpen voorbereiden, of er zelfs bij aanwezig zijn. Sally: "Voor ons voelde het beter om niet meteen een derde partij mee te nemen. Dat had bijvoorbeeld wel gekund als er sprake was van een conflict, maar bleek gelukkig niet nodig. De senior Inkoper en Duurzaamheidscoördinator, Mirjam Kloosterman, heeft heel vlot gesprekken in gang kunnen zetten, waarbij ook een beleidsmedewerker van P&O en ikzelf aanwezig waren. Met het schoonmaakbedrijf zijn we al zover dat daar twee vacatures uitstaan voor medewerkers uit de banenafspraak-doelgroep, die straks op onze academies aan de slag gaan. Met de glasbewasser is een mooi traject opgestart in samenwerking met Stichting Nelis, die mensen uit de doelgroep opleidt die nu bij de AHK stage kunnen lopen."

We zijn ons meer bewust van wat sociale inkoop eigenlijk is en dat er nog veel meer te winnen valt!

 

Winst: intensiever contact en alerter

De pilot loopt nog. De AHK werkt nu samen met De Normaalste Zaak aan een plan voor de langere termijn, dat tijdens een afsluitende inspiratiebijeenkomst in een bredere groep gedeeld wordt. Sally ziet op meerdere vlakken nú al het effect van de pilot: "Er is intensiever contact dan voorheen tussen inkoop, P&O en leveranciers. Alleen al door in deze combinatie gesprekken aan te gaan. Ook is de inkoper nu aangesloten bij de AHK-brede regiegroep Participatie. En: we zijn ons meer bewust van wat sociale inkoop eigenlijk is en dat er nog veel meer te winnen valt! Er zijn zoveel lagen in de organisatie waar ingekocht wordt. Denk aan je softwareleverancier, de leverancier van je online trainingen of die van de bloemen bij een diploma-uitreiking. Gebeurt er iets met contracten, dan gaan bij ons nu eerder lampjes branden."

Tips voor andere hogescholen

Drie tips namens Sally:

  • "De banenafspraak blijft een taak voor alle hogescholen, het is eigenlijk een manier van denken. Zorg er dus voor dat je dit duurzaam belegt. Kies binnen je hogeschool voor een pragmatisch iemand die helpt om tot uitvoering te komen."
  • "Schroom niet om externe hulp in te roepen! Beleid zet zich niet vanzelf om in acties. Bijvoorbeeld omdat de kennis nog ontbreekt. Een pilot als deze geeft echt een impuls."
  • "De Normaalste Zaak kan in elke fase helpen. Is er nog geen beleid? Zijn er nog geen afspraken in contracten? Of ligt alles er al en wil je puur een inspiratiesessie? Wij worden echt ‘op maat’ ondersteund."

Afsluitend: "Weet je wat ik nog het meest geweldig zou vinden? Als mijn eigen taak als Coördinator Participatie uiteindelijk wordt ingevuld door iemand uit het doelgroep-register."